Je laatste album 'Sint Vladimir' heb je gemaakt met Vladimir Volkoff, die van oorsprong een literair schrijver is. Hoe is die samenwerking je bevallen?

PT: Samenwerking is een groot woord. Ik kreeg gewoon van Lombard het scenario, dat lag al kant en klaar. Daar heb ik documentatie bij gezocht en tekeningen bij gemaakt. Ik heb er in het begin een paar keer met Volkoff over gesproken, of liever gezegd geschreven. Ik stuurde de eerste pagina's en daar kreeg ik commentaar op, en dan leverde ik mijn weerwoord.

Heb je hem wel eens ontmoet?

PT: Jaja, maar dat was pas na verloop van tijd. In september 1991 was het verhaal klaar. Toen is er door Lombard een Russische albumversie gedrukt voor een tentoonstelling in Moskou en Petersburg. Volkoff en ik werden uitgenodigd in Petersburg, en daar hebben we elkaar iets beter leren kennen. Sommige literaire werken van Volkoff kende ik trouwens. Ik was niet geheel onbekend met zijn werk.

Delgadito of Paul Teng in ‘Libertair Intermezzo’ [1986].

“Misschien ben ik gewoon ijdel...”

Dit was overigens de eerste keer dat je het scenario uit handen hebt gegeven. Vond je dat jammer?

PT: Nee, hij had geen ervaring. En dat kun je ook wel zien, natuurlijk. Het verhaal gaat trouwens dat Volkoff de directeur van Lombard tegenkwam in de trein, die aan Volkoff gewoon vroeg of hij het niet eens wilde proberen. En dat heeft hij gedaan. Dat scenario lag bij Lombard te wachten, toen ik daar binnenstapte.

Was het scenario van 'Sint Vladimir' Volkoff's eerste stripscenario? Of had hij wat ervaring op dat gebied?

PT: (Aarzelend) Nou... ja, je komt altijd dingen tegen die je zeker anders zou doen, maar dat zette ik gewoon van me af. Als je zo'n opdracht aanneemt, stel je je talenten in dienst van de werkgever. Maar ik vond het niet vervelend. Ik kreeg genoeg vrijheid bij de tekeningen, ik was vrij om het zelf visueel in te vullen. Maar aan de teksten, de dialogen, heb ik niets veranderd. Er moet trouwens een ontzettende hoop in zo'n biografie. Het behandelt een heel mensenleven in vijftig pagina's, dat zou ik sowieso zelf niet doen. Ik zou er een belangrijk aspect uitpikken en daar een mooi verhaal van maken, en dat een beetje romantiseren. Wat het religieuze aspect van de biografie betreft, denk ik dat het niet alle lezers zal aanspreken. Een deel zal het mogelijk zelfs als storend ervaren. Als ik het scenario had geschreven, had ik meer politieke achtergronden naar voren gehaald. Daar leende de tijdsperiode van 'Sint Vladimir' zich namelijk goed voor.

Boven: Fragment ‘Alexander Nevski’ [1993]

Links: Pagina uit ‘Alexander Nevski’ [1983]

Je strips worden nu ook voor het eerst in kleur gedrukt. Wat vind je zelf het prettigst: werken in zwart-wit of in kleur?

PT: Ik maak liever kleurenalbums, omdat dat commercieel aantrekkelijker is. Vanuit dat oogpunt is dat gewoon slimmer. Ik heb 'Sint Vladimir' zelf ingekleurd, maar heb wel gemerkt dat het nog niet zo eenvoudig is. Ik heb er nog te weinig ervaring mee om in te schatten wat voor effect de kleuren zullen hebben in druk. Dat kost nog wat tijd. Maar in kleuren werken vind ik ook gewoon het mooist. Dat 'Sint Vladimir' wat gedetailleerder, bewerkelijker is getekend dan mijn voorgaande albums, klopt ja. Bij 'Intermezzo' en 'Steiner' hield ik er rekening mee dat het in zwart-wit verscheen. Wat meer zwarte vlakken en contrasten, bijvoorbeeld. Ik vind de vorige twee albums inderdaad wat overzichtelijker, cleaner. Maar als het scenario wordt aangedragen, kun je je meer concentreren op de tekeningen. De documentatie die ik anders zou moeten zoeken bij het scenario, zocht ik nu meer bij het tekenwerk. Je kan daar veel meer informatie in stoppen, hetgeen bij 'Vladimir' ook is gebeurd.

Momenteel werk je aan een nieuw album voor Lombard, ook weer op scenario van Volkoff. Kun je daar wat meer over vertellen?

PT: Het is weer een biografie, deze keer over Alexander Nevski. Hij was een Russische vorst, in eerste instantie van de stadstaat Novgorod, in het midden van de dertiende eeuw. Dat was ten tijde van de inval van de Tataren. Hij krijgt eerst te maken met invallen van Zweden, die hij afslaat. Daarbij krijgt hij ook zijn bijnaam 'Nevski', omdat hij de Zweden versloeg bij de rivier de Neva. Dan komen de Teutonen, een katholieke Duitse ridderorde, zijn Russische rijk binnenvallen. Ook deze aanval weet hij af te slaan. Inmiddels zijn de Tataren Rusland binnengevallen, en dat zijn er zoveel, die kan hij niet de baas. Hij probeert zich dan maar aan hen aan te passen, zo goed en zo kwaad als dat gaat. De rest vertel ik nog niet, nog even geduld tot het verhaal klaar is. Met dit scenario van Volkoff ga ik weer op precies dezelfde wijze te werk als het vorige. Als ik het nodig vind om bijvoorbeeld meer plaatjes te maken bij een scène als omschreven staat, dan kan ik dat doen. Dat is de vrijheid die ik heb. En ook de inkleuring doe ik weer zelf. Het tekenwerk is nu bijna klaar, nog een paar pagina's. Aan het eind van dit jaar is het verhaal af. Het verschijnt rechtstreeks in album, volgend jaar.

‘De vrienden van Igor Steiner‘ [1989]

Rusland is veelvuldig aanwezig in je strips de laatste paar jaar. 'De vrienden van lgor Steiner', een kort verhaal over de Russische revolutie in Kuifje, 'Sint Vladimir' en nu ook het nieuwe verhaal. Is Rusland een tweede passie voor je geworden, naast de Indianen?

PT: (Lacht) Zo onderhand wel. Ja, ik heb er iets mee gekregen. De tijd van de revolutie (1917) en de conflicten die zich daarbij voordeden, vind ik enorm interessant. Een hoop verschillende groeperingen gooi ik in een pot, en dan kijken wat voor een effect dat bij elkaar heeft. Dat vind ik leuk. In dagboeken uit die tijd lees je ook wat voor een chaos er tijdens de revolutie bestond. Iedereen vocht met iedereen, je was je leven niet zeker. Overigens, ik kies mijn figuren om tot conflicten in mijn verhalen te kunnen komen. Een Indiaan die is grootgebracht door blanken en tussen twee werelden inzit (Delgadito), een zigeuner in Spanje ('Libertair Intermezzo') of een Russische jood ('De vrienden van lgor Steiner'). Dan bestaat in de figuur zelf het conflict al. Maar om terug te komen op Rusland, al doende ben ik me meer gaan interesseren voor de Russische geschiedenis, je leest er steeds meer over, komt steeds meer te weten. Dan ga je ernaar toe om te kijken, en dan blijkt het er toch anders uit te zien dan je steeds gedacht had. Heel frappant eigenlijk. Of ik doorga met die reeks korte verhalen over de Russische revolutie is nog niet zeker. Dat hangt af van Lombard, van de respons op het nieuwe album. Mocht het nog verdergaan, dan ga ik ze wel zelf schrijven.

Ook al blijf je gepassioneerd over de Indianen en hun geschiedenis, toch is het al tien jaar geleden dat het laatste Delgadito album 'De cirkel geschonden' is verschenen. Ga je ooit nog het vervolg maken op dit verhaal?

PT: In 1983 was ik begonnen aan het vijfde verhaal dat aansloot op 'De cirkel geschonden'. Maar verder dan anderhalve pagina kwam ik toen niet, omdat ik toen de mogelijkheid kreeg om in Wordt Vervolgd te publiceren. Voor die korte verhaaltjes kreeg ik betaald, en uiteindelijk was er genoeg geld beschikbaar om een wat langer Nederlands verhaal te plaatsen in Wordt Vervolgd. Dat werd eerst 'De keerzijde' (1984) en daarna dus 'Libertair Intermezzo' (1985-86). Daardoor raakte Delgadito een beetje op de achtergrond.

Maar ik ben er nu weer mee aan het 'klooien', ik heb er al wat opzetjes voor gemaakt, ook vrij recentelijk nog. Het zijn losse platen voor een verhaal, maar ik weet nog niet precies hoe het in elkaar past. Voor dit nieuwe Delgadito verhaal heb ik een kleine synopsis, ik moet het nog verder uitwerken. Dat zal ook pas gebeuren aan mijn tekentafel, zo werk ik altijd. Het wordt trouwens geen vervolg op 'De cirkel geschonden', omdat ik anders ergens midden in een verhaal terecht zou komen. En voor mensen die Delgadito niet kennen zou dat nogal verwarrend zijn. Tussen het vierde en vijfde verhaal zal dan een gat komen, althans voor degenen die Delgadito nog wel kennen. Maar dat wil ik nog wel eens opvullen, het liefst in de vorm van een flashback. Dat er bijvoorbeeld aan Delgadito wordt gevraagd wat hij het afgelopen jaar eigenlijk heeft gedaan (lacht). Wanneer dit nieuwe verhaal in album verschijnt, is op dit moment nog onzeker. Het hangt af van Lombard, of zij er iets in zien om het als serie te gaan uitgeven. Maar als ik de keuze kon maken tussen verder gaan met Volkoff of dit nieuwe Delgadito verhaal afmaken, dan zou ik het laatste doen. Ja.

Dit interview is gepubliceerd in Stripmagazine Incognito nummer 1 van oktober 1993.